د پښتو ادبي تړون د ۳۰م جون ۲۰۱۳ء روداد

د اتوار ورځ، ٣٠م جون کال ٢٠١٣ء

د پښتو ادبي تړون اووۀ ورځنۍ تنقيدي غونډه د بډه بېرې تاڼې شاته د نثار خان په مارکيټ کښې، مازيګر پاؤ باندې پنځۀ بجې د ښاغلي مصور غمګين په صدارت کښې شروع شوه، د نظامت چارې رحمت ديوان ترسره کولې، د غونډې باقاعده پېل ښاغلي سرتاج حېران د تلاوت کلام پاک نه وکړو او د تېرې غونډې روداد رحمت ديوان وړاندې کړو چې ټولو ملګرو خوښ کړو، ښاغلي رياض رضا ووئيل چې ما په تېر روداد دا تنقيد کړے ؤ چې د دۀ ووئيل تکرار پکښې ډېر زيات دے او غنم رنګ کوچي زما د خبرې تائيد کړے ؤ، خو دلته دا خبره په کوچي پسې ليکل شوې ده، دۀ زياته کړه چې د سټېنډ باى لفظ د انګرېزۍ ټکے دے، پکار ده چې د دې په ځائے کوم پښتو لفظ وکاروو، ښاغلي حېران ورسره اتفاق وکړو او تجويز يې وړاندې کړو چې که داسې ووئيل شي چې ورپسې به دا ښاغلے چمتو وي نو ښه به وي، ديوان يې په ځواب کښې ووئيل چې د سټېنډ باى لفظ نه ابلاغ کېږي او مونږ سره په پښتو کښې داسې کوم لفظ نشته، کۀ مونږ داسې ليکو چې د دۀ په نۀ راتګ باندې به دا ښاغلے خپل اثر راوړي نو دا به ډېره اوږده جمله شي، عبدالسلام رضا صېب ووئيل چې ما په تېره غونډه کښې د يوې مصرعې اصلاح کړې وه چې:

په زړۀ به مې تل خيال ؤ د وړو مجال يې نۀ ؤ

چې دا په صفي الله پسې ليکل شوې ده، ښاغلي صدر هم د سټېنډباى لفظ ملګرے ؤ، دۀ زياته کړه چې هغه لفظونه چې مونږ سره پښتو کښې نشته او ښۀ متبادل يې نۀ لرو نو پکار ده چې د نورو ژبو نه يې خپل کړو، دې پسې ښاغلي رياض رضا خپل مضمون "ادب او ذاتيات" تنقيد ته وړاندې کړو، د تنقيد شروع پرې ښاغلي حېران وکړه، دۀ ووئيل چې ډېر ښۀ مضمون يې ليکلے دے، همداسې کېږي خلق ادب ذاتياتو ته بوځي، عبدالسلام رضا صېب هم ښۀ مضمون وګڼلو او زياته يې کړه چې رضا صېب مخکښې د روداد په سټېنډباى لفظ تنقيد وکړو خو په مضمون کښې يې په خپله ډګريانې استعمال کړي دي، دۀ ووئيل چې د ډګرۍ په ځائے مونږ سره سند ښۀ لفظ شته، پکار دے چې دا استعمال کړو، ښاغلي حېران يې تائيد وکړو، ديوان ووئيل چې ادب هم د پښتو ادب دے جمله ماته داسې عجيبه شان ښکاري، دۀ زياته کړه چې شرمنده لفظ ليکل نۀ ؤ پکار، د عوامو په ځائے اولس او د غټې غټې ډګرۍ په ځائے لوئے لوئے ډګرۍ ليکل پکار وو، دۀ دا هم ووئيل چې دا مضمون کم او داسې ښکاريده چې لکه د راډيو دپاره يې معلومات ليکلي وي او د راډيو اورېدونکو ته يې وړاندې کوي، دۀ ليکونکي له داد هم ورکړو چې په وړومبي ځل يې نثر ليکلے دے، دۀ ووئيل ليکونکي ته پکار دي چې د هغو شاعرانو او ليکونکو ذکر يې پکښې کړے وے چې ذاتيات په ادب کښې پالي، نو ښۀ مضمون به ترې جوړ شوے ؤ، عبدالسلام رضا صېب ووئيل چې د مضمون په سر کښې د پښتنو د مزاج په حقله خبره شوې ده چې تريخ هم دے او خوږ هم، دۀ ووئيل چې دا پکښې ښودل پکار وو چې ولې تريخ دے او ولې خوږ ولې دے، ښاغلي صدر د ليکونکي ستاينه وکړه چې په وړومبي کوشش باندې يې دومره ښۀ ليکل کړي دي او زياته يې کړه چې د ملګرو په خبرو عمل وکړي نو نور به  هم ښۀ شي، داسې په مضمون تنقيد سر ته ورسېدو او دې پسې غېر طرحي مشاعره وشوه چې پکښې ښاغليو سرتاج حېران، عبدالسلام رضا، رياض رضا، رحمت ديوان او مصور غمګين (د رحمان بابا شعرونه) برخه واخسته، په راروانه غونډه کښې به د ښاغلي عبدالسلام رضا په غزل خبرې کېږي.

 

روداد ليکونکے: رحمت ديوان